Werkbank van een edelsmid

De inrichting en de samenstelling van het atelier van een edelsmid veranderen maar weinig door de eeuwen heen. Naast de smidse en de oven, is de werkbank het belangrijkste voorwerp in het atelier. Op die robuuste tafel van massief hout bewerkt de edelsmid de voorwerpen van edel metaal. De werkbank heeft een groot werkvlak, waardoor alle gereedschappen die hij nodig heeft om te hameren, te zagen, te drijven, te ciseleren, te graveren,… altijd binnen handbereik zijn. De werkbank wordt vlakbij de ramen geplaatst om zo lang mogelijk van elk straaltje natuurlijk licht te kunnen profiteren, maar ook om te beantwoorden aan een verplichting die onder het Ancien Régime door de gilde werd opgelegd om in het zicht van de voorbijgangers te werken, zodat namaak of het gebruik van minderwaardige legeringen konden worden vermeden.

De uitvoering van een voorwerp van edel metaal is, voor de grote ateliers, altijd een collectief werk. Daarom omringt de meester-edelsmid zich met gezellen en leerjongens. Elke bewerking wordt aan één welbepaalde persoon toevertrouwd. Rond de werkbank die u hier ziet en die deel uitmaakt van de collectie van Seneffe, kunnen zes mensen tegelijk werken. Elke werkplek is uitgesneden in de vorm van een halve cirkel. Schorten van dierenhuid worden onder de inkepingen in de werkbank gespannen om het vijlsel van de edele metalen op te vangen, dat vervolgens opnieuw wordt gebruikt. Er wordt een soepele en dikke huid gebruikt waarvan de gladde kant naar boven is gekeerd om elk stofje van de kostbare edele metalen zorgvuldig en gemakkelijk te kunnen opvangen. Een steunklos, een soort klein aambeeld, is in het midden van elke werkplek bevestigd waar de edelsmid de broze stukken bewerkt. Hij kan eveneens een klem op de werkbank bevestigen waarin hij het stuk kan vastzetten dat hij wil bewerken of het gereedschap dat hij gebruikt, bijvoorbeeld een tweehoornig aambeeld, een staak,... Elke inkeping is ook voorzien van dubbele laden met verschillende afmetingen om het benodigde kleine gereedschap en de stukken waaraan wordt gewerkt in op te bergen. De edelsmid en zijn team zitten op een kruk om rond de werkbank te werken.

Eik.
l 230 cm, b 138,5 cm.
Herkomst: 1997, Schenking van de familie Roger.
Inv. nr. SO0001.

De werkbank is momenteel niet zichtbaar.
©Foto's Alain Breyer