Rammelaar
CollectionMaart 2012
Engeland - John Lightfoot (?) - omstreeks 1840
De rammelaar is een van de oudste stukken speelgoed ter wereld en de trouwe metgezel van een kind tijdens de eerste levensmaanden. In het begin wordt hij door volwassenen gebruikt om de baby te vermaken en zijn zintuigen te stimuleren, maar daarna speelt het kindje er zelf mee. Dit kleine luxevoorwerp is een compleet educatief hulpmiddel, dat daarnaast ook beschermende eigenschappen heeft. De belletjes en andere materialen die worden gebruikt, worden niet alleen verondersteld om boze geesten en ziekten te verjagen, maar ook om de ontwikkeling van de zintuigen te bevorderen. Een rammelaar is immers een voorwerp dat nagenoeg alle zintuigen van een baby aanscherpt: de smaak (hij brengt hem naar de mond); het gevoel (hij betast hem van zodra hij goed genoeg met zijn handjes overweg kan); het gezicht (de zilveren rammelaar zorgt ook voor een lichtspel en een spiegeleffect) ; het gehoor (door de belletjes te doen rinkelen en op het fluitje te blazen).
Het hier getoonde exemplaar heeft een hol, zilveren lichaam. De rammelaar wordt gecombineerd met een fluitje en is versierd met een dubbele vertakking van rode koraal.
De rode koraal kan dienen als bijtstok om de tandjes van de baby te helpen doorbreken, maar heeft - in het volksgeloof - vooral beschermende krachten. Er wordt aangenomen dat hij het boze oog verjaagt, tegen vergif beschermt, bloedingen geneest, nachtmerries verdrijft en de koorts doet zakken.
Deze rammelaar is een goede illustratie van het model dat in Engeland het meest frequent werd gebruikt. Kenmerkend is de middenspijl waaraan de belletjes zijn bevestigd. In de 18de en 19de eeuw vervaardigden de Engelse zilversmeden, vooral in Londen en Birmingham, een groot aantal rammelaars.
Dit voorwerp is versierd met decoratieve stroken waarvoor de techniek van de stippelgravure werd gebruikt.
Uit de bijtsporen blijkt dat deze rammelaar wel degelijk werd gebruikt.
Zilver, rode koraal
l 15 cm.
Herkomst: 2010, aankoop door a.s.b.l. Domaine de Seneffe.
Inv. nr. sda775.
Merken: op de achterkant van het mondstuk van het fluitje.
1. Meesterteken: monogram I.L voor John Lightfoot ( ?)
De rammelaar is tentoongesteld in de bibliotheekkamer.