Portret van een dame van stand

In het museum bevinden zich twee portretten met een identieke lijst. In de inventaris werden ze als elkaars tegenhanger beschouwd. Nu wordt het portret van de vrouw echter toegeschreven aan Nicolas Maes (1632-1693), een kunstschilder van Nederlandse origine, terwijl dat van de man van latere datum is en wordt toegeschreven aan de Franse schilder Jean Ranc (1674-1735). Tot op vandaag konden de twee personages niet worden geïdentificeerd.

Het portret van een voorname dame is in barokke stijl met de onnatuurlijke houding, de overdadige opgedofte stoffen, het contrast tussen de witte en kastanjebruine tinten en het spel van schaduw en licht. De dame draagt een kleed met laag uitgesneden halslijn van zijde met iriserende reflecties dat is opgesmukt met enkele parels en een gouden ketting. Ze draagt eveneens een halsketting van natuurlijke parels en een paar oorringen met een druppelvorm. De witte kleur en de parels staan symbool voor puurheid. Haar kapsel is volgens de laatste mode, met een middenscheiding en grote krullen die tot op de schouders hangen.

Het decor is maar amper zichtbaar. Achteraan links is een siertuin te zien en vooraan rechts rust de arm van de dame op een met mos begroeide steen.

Het schilderij is niet gesigneerd. Het wordt toegeschreven aan Nicolas Maes (Dordrecht 1632 – Amsterdam 1693), een vroegere leerling van Rembrandt. Hij is voornamelijk gekend voor zijn genretaferelen en zijn portretten. Om aan de groeiende vraag te kunnen beantwoorden, opteerde de kunstenaar voor “serieproductie”, vanwaar een zekere eenvormigheid in de presentatie van de modellen. Zo zijn de houding en het kapsel van de dame op dit schilderij identiek aan wat we zien op een portret dat in het museum Academie voor Schone Kunsten in Sint-Petersburg wordt bewaard en is ook de kledij nagenoeg gelijk.

Olie op doek – verguld hout.
Afmetingen: h 96,5 cm, b 76,5 cm.
Herkomst : 2004, Legaat Juliette D’Allemagne-Rémy.
Inv. nr. DO325 b.

Dit kunstwerk maakt nu deel uit van de tentoonstelling “Think Nature - Monsieur Plant” van 7 oktober 2023 tot 1 september 2024.