Olie- en azijnstel

De term olie- en azijnstel wordt gebruikt voor een stel dat zowel een flesje voor olie als een voor azijn bevat. Het voorbeeld van Jacobus Schanfeler verschilt hiervan door de toevoeging van twee kleine strooiers. Die zijn aangebracht in de openingen die zijn voorzien in het midden van de houder, waar de tafelgasten normaal de doppen leggen wanneer ze de flesjes gebruiken. In die periode is een dergelijke combinatie van kruiden en specerijen in één stel vrij frequent in Engeland, maar in België is dit hoogst uitzonderlijk.

Het ontbreken van merken van de 18de eeuw op de strooiers en de gegraveerde friezen die gedeeltelijk door de houder worden bedekt, zouden twijfels kunnen doen ontstaan over de authenticiteit van het voorwerp. Nochtans lijkt dit stel origineel door de aanwezigheid aan beide kanten van een ring bovenaan en van een steun onderaan die niet voor de doppen maar voor de strooiers zijn voorzien. Bovendien volgen de strooiers globaal de afwisselend convexe en concave vorm van die steun.

Het geheel is uitgevoerd in régencestijl. De golvende band geeft een algemene indruk van beweging. De verschillende onderdelen zijn daarentegen nog heel symmetrisch, zoals de acht  met schelpen en palmetten versierde stijlen die op acht hoefvormige voetjes rusten.                          De stang in het midden eindigt met een handgreep, waardoor alle specerijen samen kunnen worden verplaatst. De doorzichtigheid van de twee glazen flesjes helpt om het onderscheid te maken tussen de twee vloeistoffen.

Jacobus Schanfeler (1697 – 1768) volgde zijn opleiding bij de edelsmid Pieter Colle in Gent en  verwierf zijn meestertitel op 8 mei 1721. In de collectie van Seneffe bevindt zich ook een chocoladekan die eveneens atypisch is (zie de onlinecollectie van maart 2010).

Zilver, glas.
Olie- en azijnflesjes: h 25,3 cm, b 21,8 cm / strooiers: h 11,7 cm, Ø 3,9 cm.
Herkomst: 1978, Schenking Claude en Juliette D’Allemagne-Rémy.
Inv. nr. sda305.

Een striche.

Merken: onder de basis van de houder.

1.,2. Helm en gekroonde G voor Gent.
3. Jaarletter:  D voor 1747.
4. Meesterteken: gekroonde klaver
5. Invoermerk (1898-1970): zwaan (eveneens afgebeeld onder de basis van de strooiers).

Het stel wordt tentoongesteld in de zaal gewijd aan de Vasten.