Kwikbarometer
CollectionOktober 2018
Parijs, J. Ruscon, omstreeks 1780
Weten welk weer het is of zal worden, heeft de mens altijd al beziggehouden. Daarvoor bedacht hij allerlei meteorologische instrumenten, zoals de thermometer, de barometer, de pluviometer …
In 1643 vond Torricelli de kwikbarometer uit. Hij haalde daarvoor de mosterd bij het werk van Galilei. Met dit instrument kunnen de schommelingen in de atmosferische druk worden gemeten door de druk van de lucht op de kwikbuis te observeren. De kwikbarometer heeft twee naalden, een vaste en een die kan bewegen. Als die laatste duidelijk naar boven of beneden gaat, wijst dit op een verandering van het weer in de komende uren. Een stijgende druk betekent dat het mooi weer wordt, een dalende druk kondigt doorgaans meer wolken aan. Als het stevig waait, kan de luchtdruk sterk schommelen, waardoor de naald heen en weer gaat bewegen.
Aan het einde van de 17de eeuw is de barometer niet langer alleen een wetenschappelijk instrument, maar ook een sierstuk in een stijlvol interieur. De verlichte eigenaar wil ermee laten zien hoe rijk hij is en de barometer zelf wordt versierd met modieuze motieven die ornamenteurs in die tijd vaak gebruiken.
De elegante barometer van de collectie van Seneffe vertoont alle kenmerken van de Louis XVI-stijl. De ronde lijst is omringd door een laurierkroon en bovenaan verfraaid met een knoop van linten. Het voorwerp is van gesculpteerd hout en verguld met bladgoud.
De geëmailleerde wijzerplaat heeft een schaalverdeling en in het midden is een windroos te zien. De barometer geeft het weer aan in de Franse spelling van de 18de eeuw. De aanduidingen gaan van tempete tot tressec over gde pluye, pluye ou vt, variable, beautems en beaufixe. (van storm tot zeer droog, over hevige regen, regen of wind, wisselvallig, mooi en bestendig)
Het opschrift luidt Par J. RUSCON, Grande Rue du faub. St Antoine la premiere porte du nom de jésus
Op de achterzijde is de kwikbuis nog te zien. Het gebogen glazen buisje is aan de ene kant open, zodat contact met de lucht mogelijk is. Op het kwik drijft een gewicht dat, afhankelijk van de schommeling van de luchtdruk, een katrolletje laat bewegen waaraan de naald op de wijzerplaat bevestigd is.
Verguld gesculpteerd hout, glas, email, messing.
h 106, b 70 cm.
Inv. nr. SM25.
Het voorwerp is opgehangen in het kleine salon.