Halve Koningsvoet

Voor de invoering van de meter en het kilogram – met de Franse revolutie – werden een groot aantal ingewikkelde meeteenheden gebruikt die niet met elkaar overeenstemden, vanwaar de 18-de eeuwse uitdrukking “met twee maten en twee gewichten meten”. De lengte-eenheden, bijvoorbeeld, waren gebaseerd op het menselijke lichaam: de voet, de elleboog, de duim, de handpalm ….

Het voorwerp dat u hier ziet, is een halve Parijse Koningsvoet. Een koningsvoet komt overeen met ongeveer 0,3 m, maar de meeteenheid verschilt van streek tot streek. De Nijvelse voet – die waarschijnlijk voor de bouw van het kasteel van Seneffe werd gebruikt - komt overeen met 0,2770 m. De eenheid ‘voet’ wordt tot op vandaag nog in een aantal Angelsaksische landen gebruikt.
Dit meetinstrument bestaat uit twee linialen die met elkaar verbonden zijn door middel van een mooi gegraveerde scharnier. Aan beide kanten is een graadverdeling gegraveerd.
Aan de ene kant draagt het de inscriptie “Demy pied De Roy” en aan de andere de handtekening van Pierre Lemaire, zoon van Jacques Lemaire, een metaalgieter en fabrikant van wiskundige instrumenten in Parijs. Hij was actief van 1739 tot 1760. Pierre werkte eerst samen met zijn vader en richtte dan, na 1740, zijn eigen zaak op onder de naam “A la pierre d’Aiman”. Hij overleed in de jaren 1760.

Zilver.
l opgevouwen 8,9 cm, l open 16,3 cm, 22 g.
Herkomst: 1978, Schenking Claude en Juliette D’Allemagne.
Inv. nr. sda367.

Geen merken.
Getekend Pre. Le Maire – Parijs.

De demi-pied du roi wordt op dit ogenblik tentoongesteld in de bibliotheekkamer.