Glazenkoeler “Monteith bowl”

In de 18de eeuw werden glazen niet op tafel gezet, maar stonden op dientafeltjes in koelemmers en werden door het bedieningspersoneel naar de genodigden gebracht wanneer ze die nodig hadden. Die glazenkoelers hadden een ronde of ovale vorm en een gekartelde rand, waarin de glazen aan de voet konden worden opgehangen.
In de 18de eeuw werd wijn, ongeacht de kleur, immers altijd fris gedronken. Ook de glazen werden gekoeld, om te vermijden dat de temperatuur van de wijn plots zou verhogen op het moment dat hij werd opgediend.

De koeler die we hier zien, is een “Monteith bowl”. In de inkepingen van de kom konden acht wijnglazen omgekeerd worden opgehangen, zodat het kelkgedeelte in ijswater werd gekoeld en de voet droog bleef. Die grote ronde kom dankt haar naam aan lord Monteith, een ietwat bizarre Schot uit de 17de eeuw, die steevast een geschulpt wambuis droeg, een motief dat in de bovenkant van de hals wordt overgenomen.
De ring met uitsparingen is versierd met in reliëf uitgevoerde engelkopjes. Wanneer die wordt afgenomen, kan de koeler ook als punchkom worden gebruikt.
Punch werd in het midden van de 17de eeuw in Engeland geïntroduceerd. De naam is afgeleid van het Sanskriet panca, wat vijf betekent en naar de vijf basisingrediënten verwijst: water, wijngeest, suiker, citroen en kruiden.
De kom staat op een centrale voet en is versierd met een eierlijst.

Zilver.
h 22cm, ø 27 cm.
Herkomst: 1978, Schenking Claude en Juliette D’Allemagne.
Inv. nr. sda054.

Merken: op de bovenste ring.
1. Britannia mark.
2. Afgerukte leeuwenkop.
3. Meesterteken: niet geïdentificeerd
4. Datum: jaarletter I voor 1704.

De glazenkoeler wordt op dit ogenblik tentoongesteld in de slaapkamer.