Cavagnole

Gezelschapsspelen hebben een lange reis afgelegd en ondergingen in de 18de eeuw aan het Franse hof veranderingen. Cavagnole is een kansspel dat oorspronkelijk afkomstig is uit Genua en omstreeks 1735 zijn opwachting maakte in de Parijse aristocratische salons. Deze voorloper van het lottospel werd voornamelijk door dames gespeeld.

Het algemeen principe is vrij eenvoudig. Elke speler krijgt jetons en een kaartje waarmee hij individueel geld kan inzetten en waarop nummers staan. Iedereen gokt door zijn jetons op de gekozen nummers te leggen: hetzij op één enkel nummer, hetzij over twee of vier nummers heen of ook bovenaan een kolom.
Om beurten houdt een van de spelers de bank bij en trekt blindelings een van de genummerde biljetten die opgerold zijn in houten olijven uit een zak met daarboven een koepel.  Indien het getrokken nummer overeenkomt met een nummer dat door een van de spelers werd gekozen, wint deze de inzet van alle verliezende spelers die naargelang van de plaats van de winnende fiche kan worden verdubbeld of verdrievoudigd.

Cavagnole kan verschillende vormen hebben: eenvoudige modellen met een wisselend aantal vierkante kaartjes en accessoires die in koffertjes zijn opgeborgen of  bijzonder luxueuze uitvoeringen, zoals de set die u hier ziet.

Dit model hier bestaat uit twee marmeren sokkels, elk voorzien van een stijl van verguld brons met zes luiken waarin kaarten worden geschoven die aan één kant versierd zijn. Tijdens de spelhandelingen worden de kaarten uit hun kader geschoven en plat op de tafel gelegd zodat de jetons er bovenop kunnen worden gelegd. De kaarten zijn onderverdeeld in 20 vakjes – genummerd van 1 tot 240 – en gerangschikt in 4 kolommen. Ze zijn geïllustreerd met geschilderde composities van superieure kwaliteit. De afbeeldingen volgen de modeverschijnselen van het ogenblik met diverse motieven: mythologische taferelen, fauna en flora, vazen en antieke ruïnes, beroepen (bijv. musicus, stoffeerder, …). In de vier hoeken worden medaillons van hoofden in profiel in antieke stijl getoond met daarnaast inscripties van de naam van de personages. Rondom de kaarten is een fries met arabesken aangebracht.

Marmer, brons, messing, gelakt karton, olieverf.
h 55 cm, voetstuk 15 cm, kaartjes h 33 cm, b 22 cm.
Herkomst: Bewaargeving van de Nationale Loterij, Brussel.
Inv. nr. 7482.

Het paar wordt op dit ogenblik tentoongesteld in de speelkamer.