Brievenweger

In 1840 gaf Engeland de eerste postzegel uit en voerde zo een nieuw systeem in om brieven te belasten. Voor die datum werden de portkosten van brieven vaak aan de bezorger betaald door de geadresseerde en konden die variëren naargelang van de regio. Met de opkomst van de postzegel was het de verzender die de verzendingstaks betaalde volgens een vaste tarifering die gebaseerd was op het gewicht en de bestemming. Eveneens in het midden van de 19de eeuw werd de gestandaardiseerde enveloppe gebruikelijk. Voordien werd het adres van de brieven doorgaans op de achterzijde van de gevouwen brief geschreven, die werd verzegeld om de vertrouwelijkheid te verzekeren.

Vanaf dat ogenblik werden verscheidene modellen van brievenwegers bedacht om de te verzenden poststukken thuis te kunnen wegen.
Het voorbeeld uit de collectie is een handmatig model dat is uitgerust met een mechanisme dat werkt met een hefboom die aan het uiteinde is voorzien van een tegengewicht. Wanneer de brief wordt gewogen, verplaatst de naald, die één geheel vormt met de hefboom, zich voor een wijzerplaat met onderverdelingen die het gewicht in gram aangeeft. Hier gaat de schaalverdeling van 0 tot 50, met een grotere precisie van 0 tot 15. De maatstreepjes van de schaalverdeling bevinden zich niet allemaal op dezelfde afstand van elkaar om de hoekwaarde te compenseren. Volgens de wiskundige berekening voor een tangensweeghaak neemt de hoekwaarde minder snel toe dan de tangens, waardoor de afstanden steeds kleiner worden naarmate men verder gaat op de schaalverdeling, wat ertoe leidt dat de nauwkeurigheid van de weging vermindert. De brief wordt opgehangen met behulp van een veerklem.

Op dit weeginstrument is het merk N.B déposé vermeld voor Narcisse Eugène Briais, een fabrikant van weegschalen die actief was in Parijs van 1859 tot 1886. Hij heeft meerdere modellen vervaardigd met verschillende groottes en schaalverdelingen en ook een variant waarbij de klem werd vervangen  door een klein opgehangen schaaltje om kleine voorwerpen te wegen.

Messing.
h 10,4 cm, b 4,6 cm.
Herkomst: 2004, Legaat Juliette D’Allemagne.
Inv. nr. DO 370.

Het voorwerp wordt op dit ogenblik bewaard in het niet-toegankelijke bestand van het museum.