Bed

Een bed is een universeel meubel dat men in alle huizen  aantreft. De vorm, de materialen waarmee het gemaakt is en de mate van luxe bij de uitvoering verschillen echter aanzienlijk naargelang van de periode, de sociale status of de esthetische voorkeuren.

Wat wordt er eigenlijk precies bedoeld met het woord “bed”? Gewoon een plaats om te slapen of een volledig geheel bestaande uit een ledikant, een matras, toebehoren en textielversieringen ?

De alomtegenwoordige schrik voor de dood en de lengte van de personen beïnvloeden in aanzienlijke mate de lengte van de bedden, die ons heel klein lijken in vergelijking met de bedden van tegenwoordig.

Toch zijn ze niet minder comfortabel dan nu. Traditioneel bestaat een bed uit een houten frame (ledikant), een bedbodem die vaak voorzien is van strak gevlochten paardenhaar, een stromatras — die bij de meest gegoede gezinnen wordt vervangen door een matras van veren — met daarop boven elkaar aangebrachte lakens, dekens en dekbedden. Aan het hoofdeinde van het bed wordt het beddengoed vervolledigd door hoofdkussens. Boven het bed kunnen een bedhemel, een bedomranding en diverse gordijnen worden aangebracht, die zowel functioneel als decoratief zijn.

Op het einde van de 18de eeuw zijn er meerdere types bedden naast elkaar in gebruik: bedden “à l’impériale”, veldbedden, praalbedden, bedden “à la duchesse”, etc. Op een van de foto’s uit de collectie van het kasteel van Seneffe is een bed te zien dat heeft toebehoord aan Isabelle Cogels, de echtgenote van Julien Depestre. Het gaat om een bed “à la duchesse”, versierd met gordijnen en een bedomranding en om een bijbehorende stoel. Alles is door Isabelle Cogels zelf met de hand geborduurd.

Het voorbeeld dat op dit ogenblik in Seneffe wordt bewaard, is een model  in Louis XVI-stijl dat vermoedelijk tussen het einde van de 18de en het begin van de 19de eeuw werd vervaardigd. Het wordt soms aangeduid met de term “preekstoelbed”, een benaming die op het einde van de 18de eeuw opdook. Dit type bed wordt gekenmerkt door een rechte en evenwijdige structuur, die typisch was voor het Louis XVI-tijdperk, met geribbelde kolommen die panelen van vol hout ondersteunen. Het paneel aan het hoofdeinde van het bed is versierd met een strik en plantenversieringen. Dit model werd uitgevoerd in beschilderde eik met een sobere versiering: geribbelde kolommen, voeten in de vorm van een tol, panelen met een omlijsting en discrete, symmetrische bloemensculpturen zowel aan de voorzijde als aan de achterzijde  — een perfect voorbeeld van de klassieke smaak en de voorkeur voor strakke versieringen van die tijd.

De hemel van het bed heeft een klassieke, vierkante vorm, die aan de voorkant licht afgerond is. Daarboven bevindt zich een houten ornament, die een decoratieve strik afbeeldt die typisch is voor de geest van een “terugkeer naar de natuur” op het einde van de 18de eeuw. De bekleding aan de binnenkant werd vervangen. Er dient te worden opgemerkt dat het ledikant niet het origineel is.

Hout, “verouderende” witte patina.
Herkomst: 1993, Aaankoop FWB.
h 121 cm; b 112 cm ; l 194 cm.
Inv. nr. SM 043.

Het meubel wordt getoond in het midden van de alkoof in de slaapkamer van het kasteel.