Zilveren flessenstop
CollectionDecember 2025
Zutphen, Hollandia Zilversmederij, eerste helft van de 20ste eeuw
Sinds de oudheid is de geschiedenis van wijn en van zijn bewaring onlosmakelijk verbonden met de stop. Oorspronkelijk was een stop gemaakt van weefsel of hout, maar in de loop der eeuwen werden andere materialen gebruikt zoals kurk, glas, synthetische materialen of soms ook schroefsystemen. Zijn voornaamste functie bleef echter al die tijd ongewijzigd: verhinderen dat de wijn werd gemorst, verdampte of oxideerde.
In de 19de en de 20ste eeuw voegden de edelsmeden een decoratieve dimensie toe aan dit gebruiksvoorwerp. Met deze stoppen van zilver of van verzilverd metaal konden begonnen flessen wijn op een verfijnde manier opnieuw worden afgesloten. De versieringen waren erg uiteenlopend. Zo werden er dieren, personages, wapenschilden, symbolen die verband houden met wijn of plantenmotieven op afgebeeld.
In het voorbeeld uit onze collectie is het decoratieve zilveren gedeelte op een kurken stop bevestigd. Het heeft een ronde vorm en is voorzien van een verfijnde versiering van gestileerde druiventrossen en wijnbladeren die delicaat op een matte achtergrond is geciseleerd.
Dit voorwerp werd vervaardigd door het atelier Hollandia Zilversmederij in Zutphen, dat actief was van 1917 tot 1950. Het werd opgericht door Bernardus Warnerus van Eldik III, een afstammeling van een lange lijn van edelsmeden, samen met Adolph Frederik van der Scheer. De onderneming stelde een vijftigtal mensen tewerk en bood een ruim aanbod van voorwerpen van edelsmeedkunst aan. Toen Eldik III overleed, zette het atelier zijn activiteiten stop. De inhoud werd geveild en raakte overal verspreid.
Zilver, kurk.
h 6 cm, b 4,5 cm.
Herkomst: 2011, Schenking Balbo-Axensalva.
Inv. nr. DO038.
Merken:
- Meesterteken: BWE in een dubbele ovaal.
- Gehaltemerk : Een zwaard, Nederland tweede gehalte kleine kunstwerken van 1814 tot 1953.
Het voorwerp bevindt zich op dit ogenblik in het niet-toegankelijke bestand van het museum.