Knottekistje

Dit kleine koffertje is een ritueel geschenk dat verband houdt met het huwelijk in Friesland (een streek in het noorden van Nederland). Oorspronkelijk wilde de Friese gewoonte dat een verliefde man die de hand van zijn geliefde wou vragen haar een lichtjes geknoopt zijden zakdoekje gaf, een “knotte”, die bezet was met stukjes goud en zilver. Indien de jonge vrouw de knoop “opnieuw en harder” aantrok, betekende dit dat ze aanvaardde om met de jonge man te trouwen. Indien ze de knoop echter losmaakte, dan weigerde ze een huwelijk met hem. Dit aandoenlijke gebruik ontwikkelde zich verder onder de welgestelde landbouwers in de 17de eeuw, waarbij het zakdoekje met de goud- en zilverstukjes samen met een klein zilveren doosje aan de geliefde werden gegeven.

Het rechthoekige kistje dat we hier zien, staat op vier bolvormige pootjes. De wanden zijn gegraveerd met cartouches die een heel repertorium van huwelijkssymbolen illustreren, zoals een man die een vrouw een hart “in vuur en vlam” aanbiedt, een duif die boven het koppelt rondcirkelt om de huwelijksverbintenis te zegenen, of een kleine cupido, de bewaker van de liefdesvlam … De medaillons zijn omkaderd door bloeiende rankversieringen.

Het gewelfde scharnierdeksel is versierd met een cartouche die de inscriptie: Getrou tot inder doot (Trouw tot de dood) draagt. Daarboven bevindt zich een hangend handvat. De decoratieve sluiting ontbreekt.
Op de onderkant staan de initialen van de eigenaar AVC.

Zilver.
h 6,2 cm, l 7 cm, b 5,2 cm, 110 g.
Herkomst: 1978, Schenking Claude en Juliette D’Allemagne.
Inv. nr. sda117.

Merk: op de zijkant.
Dolfijn: invoermerk van de Nederlanden 1814/1953.

Het kleine koffertje wordt op dit ogenbik tentoongesteld in de bibliotheek.